مشکلـات معـده و علـل آن

[R e z a]

چه چیزی خورده باشید یا نه، هر یک تا دو ساعت یک بار جریانی از شیره های گوارشی در لولهٔ گوارش به حرکت درمیآید تا چیز باقیمانده را به جلو براند. این عمل ایجاد قار و قور میکند.

بعد از سالها تحقیق معلوم شد که معده هم زبان مخصوص خود را دارد. مثلاً اگر پیش از ظهر معده تان سر و صدا میکند، معنی آن این است: غذای خورده شده به عنوان صبحانه کم بود. اگر کمی زودتر چیزی بخورید، قول میدهم در طول جلسهٔ اداری شما ساکت باشم. در غیر این صورت روده را هم به سر و صدا میاندازم.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، اما صداهای حرکت غذا، هوا و گاز در دستگاه گوارش برای پزشک اهمیت دارد. برای اینکه بدانید بعد از خوردن غذا چه بر سر آن میآید، حرکات سر خوردن یک مار را در نظر بگیرید. غذا در اسید معده خیس خورده و در لولهٔ گوارش به جلو و عقب چلانده میشود تا به شکسته شدن آن و جذب مواد مغذی کمک شود. انجام این حرکات ایجاد صدا میکند. بعد از شش ساعت، بیشتر غذای خورده شده از معده تخلیه گردیده است.
معمولاً وقتی گرسنه هستید معده تان قار و قور می کند. دلیلش هم این است که با شروع گرسنگی معده تان مثل دستگاه سیمان مخلوط کن به حرکت درمی آید. به این حالت اصطلاحاً واکنش شرطی می گویند. این نکته را نخستین بار یک نفر دانشمند روسی به نام «پاولف» کشف کرد.
پاولف در آزمایشگاهش چند سگ داشت که ظهرها به خانه می آمد و به آنها غذا می داد و درست در موقع غذا زنگ هایی هم در کنار سگ ها به صدا درمی آمد. پاولف فهمید وقتی ظهر زنگ ها به صدا درمی آید چه غذا جلوی سگ ها باشد چه نباشد دهان شان آب می افتد. او اسم این عکس العمل سگ ها را واکنش شرطی گذاشت.
چه چیزی خورده باشید یا نه، هر یک تا دو ساعت یک بار جریانی از شیره های گوارشی در لولهٔ گوارش به حرکت درمیآید تا چیز باقیمانده را به جلو براند. این عمل ایجاد قار و قور میکند.

دل به هم خوردگی معده و نشانگان قولون تحریک پذیر هم ایجاد صدا میکنند.



- درمان قار و قور معده
آب معدنی بخورید. خوردن آب معدنی گازدار ممکن است به خارج شدن گاز حبس شده و شکم به صورت آروغ کمک کند.
چیزی بخورید. احتمالاً فرصت ندارید، ولی سرپائی هم شده چیزی بخورید. اگر خیلی عجله دارید، خوردن تکه ای نان یا یکی دو عدد بیسکویت معده را ساکت میکند.
هوا نخورید. همیشه سعی کرده اید با نفس عمیق سر و صدای معده را خاموش کنید؟ احتمالاً آن را بدتر کرده اید، چون مقدار بیشتری هوا خورده اید. اگر نفس عمیق یا خمیازه میکشید، سعی کنید هوا وارد معده نکنید.

[R e z a]

معده در قسمتي از بدن که انشعابات زياد عصبي قرار گرفته است، قرار دارد بنابراين درد در قسمت هاي ديگر بدن مانند قلب، ريه يا گلو ممکن است به صورت معده درد بروز کند. خوشبختانه، در بيشتر موارد درد معده قابل درمان است اما در صورت مشاهده درد ناگهاني، شديد و طولاني همراه با دفع خون يا سرفه يا استفراغ بايد بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.

بروز درد معده اغلب به دليل مشکلاتي از جمله سندروم بي قراري روده، سوءهاضمه يا مشکلات ماهانه زنان است. بيشتر مردم براين باورند علت درد معده از خود معده ناشي مي شود در حالي که ناراحتي هاي ديگري نيز ممکن است منشاء آن باشد. معده در قسمتي از بدن که انشعابات زياد عصبي قرار گرفته است، قرار دارد بنابراين درد در قسمت هاي ديگر بدن مانند قلب، ريه يا گلو ممکن است به صورت معده درد بروز کند. خوشبختانه، در بيشتر موارد درد معده قابل درمان است اما در صورت مشاهده درد ناگهاني، شديد و طولاني همراه با دفع خون يا سرفه يا استفراغ بايد بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.

در اين مطلب به نقل از «Prevention» به چند علت پنهان معده درد اشاره شده است که خواندن آن جالب و مفيد است.

● احساس نفخ هنگام خوردن: ممکن است ديابت علت اين ناراحتي باشد. در چنين شرايطي عصب هاي دستگاه گوارش تحت تاثير قرار مي گيرد و اين امر موقعي رخ مي دهد که ميزان بالاي گلوکز تغييراتي در بدن به وجود مي آورد و در نتيجه باعث تحريک عصب هاي معده مي شود.

● عطسه و سرفه هاي دردناک در افراد مبتلا به ديسک کمر:ديسک به عنوان ضربه گير ستون مهره ها عمل مي کند و با ترک خوردن آن، ماده اي ژل مانند داخل آن نشت مي کند و با فشار وارد کردن روي ستون فقرات، درد ايجاد مي کند. ريشه هاي عصبي در اين قسمت از بدن به معده و دنده ها پخش مي شود بنابراين هر فشاري روي آن، در قسمت هاي ديگر بدن نيز ايجاد درد مي کند. با انجام دادن فيزيوتراپي، ورزش و ماساژ همراه با مصرف داروهاي مسکن مي توان اين ناراحتي را رفع کرد. اما در موارد شديد، فرد به جراحي نياز پيدا مي کند.

● مصرف نوشيدني هاي گازدار:اگر چه نوشيدني هاي گازدار و رژيمي و آدامس هاي بدون قند در کنترل وزن بدن موثر است. اما مصرف آن عوارض نامطلوبي دارد. مقدار کمي به اندازه ۵ گرم سوربيتول (ماده شيرين کننده) نفخ و معده درد ايجاد مي کند. سوربيتول که نوعي کربوهيدرات است، در روده جذب نمي شود.

● درد پس از مصرف قهوه:کافئين عملکرد محرک دارد و باعث افزايش ضربان قلب، جريان خون و دماي بدن مي شود. علاوه بر آن روند انقباض و شل شدن روده را کند مي کند. علاوه بر آن مصرف قهوه باعث ناراحتي جداره معده نيز مي شود.

● گلودرد:گلودرد بر اثر باکتري استرپتوکوکوس،شايع ترين عفونت باکتريايي است که در کودکان ۵تا۱۵ سال ديده مي شود. اين عفونت معمولا همراه با معده درد است. علت آن نيز راه پيدا کردن ميکروب به جريان خون و واکنش پذيري غدد لنفاوي در معده است.به طور کلي اين حالت بدون مصرف دارو از بين مي رود اما در موارد شديد، استفاده از آنتي بيوتيک ضروري است. زناني که از معده درد و نفخ رنج مي برند، بهتر است به پزشک مراجعه کنند زيرا در موارد نادر علايم ذکر شده نشانه سرطان تخمدان است.

● ناراحتي روده:استرس علت شايع سندروم روده تحريک پذير است. هنگام احساس خطر مغز روند هضم را کند مي کند تا بدن بتواند روي تهديد تمرکز کند. استرس هاي ناشي از بحث کردن يا رانندگي کردن در ترافيک در ايجاد اين حالت نقش دارد.

● سختي در نفس کشيدن:سرفه هاي خشک و سختي در نفس کشيدن شايع ترين علايم ذات الريه است اما در يک از هر ۱۰۰بيمار معده درد ايجاد مي کند. ذات الريه، التهاب بافت در يک يا هر ۲ ريه است که بر اثر عفونت ايجاد مي شود. معده درد بر اثر فشار وارد شده بر قسمت تحتاني ريه به وجود مي آيد. درمان اين بيماري، معده درد را نيز التيام مي بخشد.

● پيچ خوردگي بيضه در مردان:اين حالت در مردان زير ۳۰ سال ديده مي شود. عصب هايي که از قسمت تحتاني کمر به بيضه ها مي رود به معده راه پيدا مي کند و معده درد به وجود مي آورد.اين ناراحتي ممکن است بر اثر آسيب ديدن بيضه بر اثر حادثه ورزشي به وجود بيايد اما در اغلب موارد بدون علت است. درد اغلب با حالت تهوع، استفراغ و تورم بيضه ها همراه است. طي ۶ ساعت از زمان حادثه، بايد به اين امر رسيدگي کرد تا از هر گونه آسيب دائمي پيشگيري شود.