حساس ترین عملکردی که در شروع آلزایمر و نقص حافظه دچار اختلال می شود، کاربرد وسایل در زندگی روزمره است. معیار کاربرد وسایل و اینکه آیا از آنها مستقل یا با کمک دیگران استفاده می کنید، امتیازهای متفاوتی دارد.


در یک ارزیابی جامع از سالمند بیمار، باید همه جنبه های جسمانی، عاطفی، توان بخشی، هوش، حافظه و شناخت مورد ارزیابی قرار بگیرد. برای آگاهی شما این نحوه بررسی ها را به طور مختصر توضیح می دهم تا با آگاهی از این موارد بتوانید در شناخت مشکلتان ما را یاری کنید و با هم تا حد امکان به رفع آنها همت بگماریم...


بررسی جسمی

بررسی جسمی یعنی اختلالات و بیماری های قابل درمان جستجو شوند. علایم و نشانه های بیماری ها در سالمندان مخصوص خود آنهاست و گاهی مبهم و غیرواضح اند و در صورت ناآگاهی از آن علایم می توانند تشخیص بیماری را به تعویق بیندازند. به طور مثال تشخیص بیماری های خطرناک همچون پنومونی و شکم حاد در سالمندان به علت نبودن علایم کلاسیک و تب به سختی و با تاخیر انجام می شود. داروهای مصرفی نیز اغلب باعث اشکال در تشخیص بیماری ها می شوند.


بررسی عاطفی

در ارزیابی عاطفی، فرد سالمند به ویژه از نظر افسردگی بررسی می شود.

یک آزمون اختصاصی شامل ۱۵ سوال از فرد سالمند پرسیده می شود تا سطح افسردگی او را نمره دهیم. در این آزمون، به هریک از این سوالات که با بله یا خیر پاسخ می دهند، نمره صفر یا یک تعلق می گیرد. نمره کلی کمتر از ۵ در محدوده طبیعی و بین ۵ تا ۹، افسردگی متوسط و از ۱۰ بیشتر، افسردگی شدید است. (سوالات ۱ و ۵ و ۷ و ۱۱ و ۱۳ در صورت پاسخ خیر و بقیه سوالات در صورت بلی نمره یک خواهند داشت. اگرمایل اید خودتان را ارزیابی کنید.
۱) آیا به طور کلی شما از زندگی خود راضی هستید؟
۲) آیا شما بسیاری از علایق خود را از دست داده اید؟
۳) آیا احساس می کنید زندگی تان پوچ شده است؟
۴) شما اغلب احساس بی حوصلگی و کسالت دارید؟
۵) اغلب اوقات روحیه خوبی دارید؟
۶) نگران وقوع یک اتفاق بد برای خودتان هستید؟
۷) اغلب خوشحال هستید؟
۸) اغلب احساس می کنید کاری یا کمکی از شما برنمی آید؟
۹) ترجیح می دهید در منزل بمانید به جای اینکه خارج شوید و کاری جدید انجام دهید؟
۱۰) احساس می کنید بیشتر از دیگران دچار فراموشی هستید؟
۱۱) فکر می کنید در حال حاضر زنده بودن چیز جالبی است؟
۱۲) در شرایطی هستید که احساس بی ارزشی می کنید؟
۱۳) احساس سرشار بودن از انرژی می کنید؟
۱۴) احساس می کنید شرایط تان ناامیدکننده است؟
۱۵) فکر می کنید اغلب مردم از شما بهترند؟



● بررسی وضعیت شناختی وعملکردی در مبتلایان به آلزایمر

به طورکلی روش برخورد با بیماران مبتلا به ضعف حافظه، به این سادگی ای که تصور می شود، نیست. آزمون های متعددی در مراکز طب سالمندی انجام می شود و نتایج آنها مهم است. علاوه بر آزمون ها، گزارش های خود بیمار و خانواده اش، فهرست همه داروهای مصرفی بیمار، بیماری های گوناگون و تاریخچه آنها و مصرف سیگار و الکل در تشخیص مشکل به پزشک کمک می کند. همچنین معاینات بالینی، آزمایش های خون و تصویربرداری ها نیز لازم اند. همه اختلالات ضعف حافظه را نباید به پای زوال عقل و مشکلات غیرقابل برگشت گذاشت. گاهی افسردگی یا فقر ویتامین b و مواد مغذی ضروری دیگر می توانند به ضعف حافظه منجر شوند. گفت وگو با بیمار، سوالاتی راجع به گذشته وی و همچنین گفت وگو با همراه بیمار که از وضع زندگی و آداب و رفتار او آگاهی دارد، لازم است. شاید برایتان جالب باشد که با آزمون های سنجش شناخت و حافظه آشنا شوید.
برای آگاهی شما ذکر می کنم که حساس ترین عملکردی که در شروع آلزایمر و نقص حافظه دچار اختلال می شود، کاربرد وسایل در زندگی روزمره است. معیار کاربرد وسایل و اینکه آیا از آنها مستقل یا با کمک دیگران استفاده می کنید، امتیازهای متفاوتی دارد. پخت و پز غذا، خرید روزانه، استفاده از داروها، مدیریت امور مالی و بانکی و استفاده از وسایل حمل و نقل جزو این سوالات اند.

معیار فعالیت های زندگی روزمره مثل لباس پوشیدن، غذاخوردن، دست شویی و حمام رفتن نیز برای انجام مستقل یا با کمک دیگران امتیازهای جداگانه دارد. کنترل ادرار و مدفوع هم از شما پرسیده می شود.

آزمون بعدی، فهرستی از کلمات است که از سالمند می خواهیم آنها را با صدای بلند بخواند و به خاطر بسپارد. این کلمه ها ۵ تا هستند و بسیار متفاوت اند و شامل اسامی حیوان، گل، میوه و... هستند. حالا در چند مرحله سوالاتی می پرسیم. به طور مثال نام حیوانی را که در فهرست بود، بگویید؟ گاهی فورا از او می خواهیم ۵ کلمه را بگوید (یادآوری فوری) و گاهی پس از مدتی به صورت تاخیری سوال هایی می پرسیم. توانایی های دیگری مثل هجی کردن کلمه «لیوان» به صورت برعکس نیز سنجیده می شود.
آزمون ساعت نیز از سالمندانی که به علت اختلال حافظه مراجعه می کنند، گرفته می شود. به این صورت که ساعت سنتی بزرگ ترسیم می شود که از او می خواهیم اعداد ۱ تا ۱۲ را در محل مناسب داخل ساعت بنویسد و سپس ساعتی را که اعلام می شود، با عقربه های صحیح رسم کند.
مجموع امتیازات این تست ها نشان دهنده وجود بیماری آلزایمر یا تعیین شدت آن است. البته امتیاز شما به میزان تحصیلات، سن شما و سطح فرهنگی تان وابسته است. به طور مثال هرچه سطح تحصیلات فرد بالاتر باشد، نمره آزمون وی بالاتر و هرچه سن فرد بیشتر باشد، نمره او پایین تر خواهد بود و این امر طبیعی است. میان جنسیت و نژاد و نمرات این آزمون ها هیچ رابطه ای دیده نشده است.